6 września 2023 r., weszły w życie zmiany w ustawie o działalności leczniczej. Są one istotne oczywiście dla prawa medycznego, jednak znalazły się w niej także i takie zmiany, które są ważne dla dziedziny ochrony danych osobowych. Jedną z nich jest rozszerzenie monitoringu wizyjnego w działalności leczniczej.
Monitoring wizyjny
Zmieniona ustawa o działalności leczniczej dopuszcza szerszy niż dotychczas monitoring wizyjny. W celu precyzyjnego przytoczenia zasad, poniżej znajdziesz pełną treść przepisu:
1. Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą może określić w regulaminie organizacyjnym sposób obserwacji pomieszczeń:
1) ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników,
2) w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, jeżeli wynika to z przepisów odrębnych,
3) w których są udzielane świadczenia zdrowotne, jeżeli jest to konieczne w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa – w przypadku szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów
– za pomocą urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring), uwzględniając konieczność poszanowania intymności i godności pacjenta, w tym przekazywanie obrazu z monitoringu w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych czynności fizjologicznych, potrzebę zastosowania monitoringu w danym pomieszczeniu oraz konieczność ochrony danych osobowych.
1a. Kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą odpowiada za wykorzystywanie monitoringu zgodnie z przepisami prawa.
2. Nagrania obrazu uzyskane w wyniku monitoringu zawierające dane osobowe podmiot wykonujący działalność leczniczą przetwarza wyłącznie do celów, dla których zostały zebrane, i przechowuje przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia nagrania.
3. Po upływie okresu, o którym mowa w ust. 2, uzyskane w wyniku monitoringu nagrania obrazu zawierające dane osobowe podlegają zniszczeniu, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej.
To tyle teorii, a teraz czysta praktyka. O co chodzi w opisywanych zmianach?
Za wykorzystanie monitoringu w zgodzie z przepisami odpowiada kierownik podmiotu. Będzie więc odpowiedzialny także za zniszczenie nagrań z monitoringu po upływie maksymalnie trzech miesięcy od dnia nagrania. Wyjątkiem są sytuacje, gdy przepisy odrębne przewidują dłuższy okres. Zebrane dane powinny być wykorzystywane jedynie do celów, dla których zostały zebrane.
Kluczowa zmiana dotyczy natomiast rozszerzenia katalogu pomieszczeń, w których monitoring wizyjny jest dopuszczalny. Są to pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Warunkiem jest konieczność jego zastosowania w procesie leczenia pacjentów lub do zapewnienia im bezpieczeństwa.
Bardzo ważna informacja! Przepisy dotyczą szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej i hospicjów.
Monitoring może być prowadzony wyłącznie z poszanowaniem intymności i godności pacjenta, gdy jest potrzebny w danym pomieszczeniu i z zachowaniem zasad ochrony danych osobowych.
Czy pacjent może się sprzeciwić?
W tym miejscu odniosę się do istotnego w mojej ocenie stanowiska Rzecznika Praw Pacjenta. Zgodnie z nim pacjent może nie wyrazić zgody na monitoring. Jeżeli jednak pacjent zgody nie wyrazi, ale będzie znajdował się w stanie zagrożenia życiu lub zdrowiu, nie będzie on wzięty pod uwagę. Działanie takie jest według mnie podyktowane przewyższaniem wartości życia i zdrowia pacjenta nad jego prawem do prywatności.
Ze względu na charakter monitoringu wizyjnego w placówce medycznej należy pamiętać o przeprowadzeniu oceny skutków dla praw i wolności osób fizycznych. Stanowi to obowiązek przewidziany w RODO i może podlegać kontroli Prezesa UODO.